حامیم: پروژه‌ی گوگل برای رسیدن به «انسان کامل»
جمعه‌ی گذشته گوگل از جدیدترین پروژه‌ی جاه‌طلبانه‌ی خود در زمینه سلامت به نام Google Basline پرده برداشت. طرحی که با کمک 100 پزشک و دانشمند برجسته از سراسر دنیا، قصد دارد بدن کاملا سلامت انسان را شناسایی و برای رسیدن به آن ارائه راه‌کار کند. اما آیا این پروژه می‌تواند ابعاد دیگر و بزرگ‌تری داشته باشد؟

هنوز زمان زیادی از معرفی یک لنز تماسی برای تشخیص گلوکز (قند) و تاسیس کمپانی calico توسط گوگل، برای ارتقا و طولانی‌تر نمودن عمر انسان نمی‌گذرد که خبری جدید از راه رسیده.

پروژه‌ی بیس‌لاین، مانند دیگر پروژه‌های بزرگ و جاه‌طلبانه‌ی گوگل، عظیم است با بودجه‌ی زیاد همراه بوده و متخصصان زبردستی را از سراسر دنیا گرد هم آورده. بیس‌لاین قرار است انسان را از نظر سلامت و ایمنی نسبت به عوامل خطرزا، کاملا بیمه کرده و چیزی نزدیک به “انسان کامل” خلق کند. انسانی که در مقابل سرطان و بیماری‌های مرگبار کاملا مقاوم است.

البته پروژه‌های مشابهی همین حالا هم در جریان است. مانند بیوبانک بریتانیا که مدت‌هاست در حال مطالعه بر روی افراد مستعد و بسیار سالم از سراسر بریتانیا است تا به دیدگاه جامعی از سازوکار یک بدن کاملا سالم برسند.

اغلب مطالعات اینچنینی، حداقل تا الان، بر روی این موضوع متمرکز بوده‌اند که چگونه‌ می‌توان قبل از شروع بیماری و نمایان شدن آثار اولیه آن، به وجود مشکل پی‌برد. مانند یک ماده‌ی پروتئینی که اخیرا ساخته شده بود و چنین عملکردی داشت. اما مسلما ایده‌هایی مانند بیس‌لاین، افق روشن‌تری پیش روی دارند.

دکتر سَم گمبیر، یکی از پزشکان مشغول کار در گوگل می‌گوید:

بیس‌لاین هرجایی دنبال شواهدی خواهد گشت که بتواند ابعاد گوناگون یک بدن سالم، و سرنخ‌هایی از رسیدن به آن را نمایان کند. مانند پروتئین‌های خاص، تغییرات ناگهانی بدن و بررسی متابولیسم بدن. ما تا زمانی که به طور دقیق وارد جزئیات نشویم، نمی‌توانیم چیز زیادی بفهمیم.

اما واقعا چرا گوگل باید به انجام چنین برنامه‌هایی علاقه نشان دهد؟ حقیقت این است که این طرح از آنچه که ممکن است در ابتدا به نظر بیاید، آینده‌نگرانه‌تر بوده و بُعد استراتژیک آن بسیار وسیع است. همان‌طور که گوگل خود در بیانه‌ نخستش می‌گوید: این پروژه می‌تواند درهای بسیاری را به سوی ایده‌هایی برای آینده باز کند، نه تنها در اینجا (گوگل)، بلکه در سراسر صنایع مرتبط با سلامت و فناوری. اطلاعات بدست آمده از تحقیقات این پروژه هرگز به بیرون و اپلیکیشن‌های سلامت گوگل یا هر توسعه دهنده‌ی دیگری راه نخواهد یافت و تحت نظر کادر پزشکی نگه‌داری می‌شوند، اما این تحقیقات قرار است همچنان سود زیادی عاید گوگل کنند.

اگر تحقیقاتی که تحت بیس‌لاین انجام می‌گیرند، منجر به ظهور ایده‌های نابی برای توسعه سلامت و کارکرد بدن انسان شود، اولین شرکت یا سازمانی که می‌تواند از داده‌های حاصل برای ساخت و توسعه ابزار یا روش‌های نوین بهره ببرد، گوگل خواهد بود. این داده‌ها خود می‌توانند افق‌هایی را روشن کنند که نقش عمیق گوگل در صنایع مختلف را برای دهه‌های آتی تضمین کند.

حتی اندروید هم از این اتفاق سود خواهد برد، چرا که هر روز، داده‌های مرتبط با سلامت انسان در تلفن‌های همراه، ارزش بیشتری می‌یابند. در ماه ژوئن، اپل رسما همکاری خود با کمپانی Epic را اعلام کرد. شرکتی که در صنعت ساخت تجهیزات الکترونیکی پایش پزشکی، به موفقیت‌های خوبی رسیده. در پی این اقدام، اپل با وارد کردن راه‌کارها و اطلاعات تامین شده توسط اپیک به پلتفرم HealthKit خود، می‌تواند خدمات بیشتر و دقیق‌تری به مشتریان خود عرضه کرده و مانند یک پزشک در کنار آن‌ها باشد. برای افرادی (بسیاری از کاربران میان‌سال یا مسن‌تر) که پایش مداوم فاکتورهای سلامت، مانند فشار خود، ضربان قلب و … را در هنگام خرید تلفن هوشمند مورد توجه قرار می‌دهند، همین موضوع برگ برنده‌ی بزرگی برای اپل است.

گوگل با راه اندازی پلتفرم سلامت، قصد داشت به کل شیوه‌ای که پزشکان برای استخراج، جمع آوری و ذخیره‌ی اطلاعات پزشکی استفاده می‌کردند را تغییر دهد، راه خود را به بانک‌های اطلاعاتی بزرگ بیمارستان‌ها باز کرده و روش‌های دسترسی به داده‌ها را عوض کند؛ مانند یک هاب جامع برای بیماران، دکترها و توسعه دهندگان اپلیکیشن‌های پزشکی. اما متاسفانه برای گوگل، این اقدام به دلیل تغییرات زیربنایی بسیار، مورد قبول جوامع پزشکی را بدست نیاورد و تنها عده‌ی محدودی از آن پشتیبانی کردند. امسال هم در کنفرانس I/O گوگل‌فیت معرفی شد که البته بدون حمایت شرکای قدرتمندی مانند اپیک برای تامین داده‌های غنی، مشخص شد که گوگل همچنان دارد به دنبال اپل می‌دود.

اما ظاهرا گوگل شدیدا درصدد است جایگاه درخوری برای خود در این حوزه بیابد. اطلاعات پزشکی افراد اصولا بسیار حساس و مهم هستند، چرا که می‌توانند سابقه‌ی کاملی از عادات دارویی، غذایی و روانی افراد به دست آورند. به همین دلیل است که بسیاری از موسسات پزشکی هنوز در انتقال اطلاعات به فضای ابری دچار تردید هستند. همچنین به عقیده‌ی بسیاری از متخصصان، قرار دادن بیش از اندازه‌ی اطلاعات در اختیار بیمار، می‌تواند او را به دوری از پزشک و خود-درمانی‌های غیر اصولی و خطرآفرین سوق دهد. حتی شرکت 23andme که در زمینه مطالعه DNA فعالیت دارد، سعی داشت به بیماران، خدمات ویزیت مجازی و بدون وحضور دکتر ارائه دهد که البته با مخالفت جدی FDA مواجه شد. به نظر هدف منطقی این است که بدون ترساندن بیماران و پزشکان، اهداف بلندپروازانه را بصورت منطقی دنبال کرد.

بیس‌لاین اما، به جای تمرکز بر روی بیماری، تمام توجه خود را بر “چگونگی رسیدن به سلامت” قرار داده است. به طور کلی، اطلاعات مربوط به یک بیماری، خیلی حساس‌تر از اطلاعات سلامت افراد است، زیرا زمینه برای سوء استفاده از آن بسیار بیشتر است. سرویس‌های دیگری مانند Fitbit، سعی دارند در زمینه جمع آوری اطلاعات مربوط به سلامت، باز هم پیشروی کرده و اندازه گیری فشار و قند خون را نیز ممکن کنند. این اطلاعات به افراد هشدارهای لازم را می‌رساند، ضمن آن که واقعا از اتفاقاتی که درون بدن میفتند، کاربر را مطلع نمی‌کنند. این داده‌ها را می‌توان هر زمان از طریق اینترنت، در اختیار متخصصان قرار داد تا اگر لازم باشد، اقدامات ضروری انجام شود.

درست مانند هر جنگ دیگری میان اندروید و iOS یا گوگل و اپل، تا زمان به نتیجه رسیدن بیس‌لاین زمان زیادی مانده و هنوز مشخص نیست اولین دستاورد آن چگونه و چه زمان بدست خواهد آمد. به نظر شما، پروژه‌هایی مانند بیس‌لاین چگونه می‌توانند زندگی ما را دچار تغییر کنند؟