حامیم: پارتیشن رزرو شده ی سیستم چیست
ویندوز ۷ و ۸ در حین نصب بر روی یک هارد دیسک کاملاً جدید پارتیشنی با عنوان پارتیشن رزرو شده ی سیستم یا System Reserved Partition به وجود می آورند و به این پارتیشن هیچ نامی اختصاص نمی دهند لذا شما پارتیشن مذکور را فقط در ابزارهایی مانند Disk Management خود ویندوز یا سایر ابزارهای مشابه مشاهده می نمایید.

این نوع پارتیشن برای اولین بار در ویندوز ۷ معرفی گردید و مورد مشابهی از آن را هرگز در نسخه های قبلی ویندوز مشاهده نکرده اید و البته چنین پارتیشینی در ویندوز سرور ۲۰۰۸ R2 و سایر نسخه های ویندوز سروری که بعد از این نسخه عرضه شده اند نیز ایجاد می شود.

پارتشین رزرو چه کاری انجام می دهد؟

این پارتیشن حاوی دو مسئله ی مهم است:

• اطلاعات مربوط به مدیریت بوت (Boot Manager) و تنظیمات بوت (Boot Configuration): وقتی کامپیوتر شما بوت می شود یا روشن می شود بوت منیجر فعال شده و اطلاعات و تنظیمات مرتبط به بوت را بازخوانی کرده و سپس ویندوز را از روی پارتیشنی که بر روی آن نصب شده است بر مبنای این اطلاعات فراخوانی کرده و بارگذاری می نماید. به زبان ساده تر کامپیوتر شما ابتدا بوت لودر یا بارگذار بوت را از روی پارتیشن رزرو شده ی سیستم فراخوانی کرده و سپس بوت لودر کارهای لازم برای بوت شدن ویندوز را انجام می دهد.
• فایل های استارت آپ مورد نیاز برای سیستم رمزنگاری درایوها توسط ابزار BitLocker: در ویندوز ابزاری با عنوان BitLocker جهت رمزنگاری پارتیشن ها ارائه شده است و اگر روزی تصمیم گرفتید کل هارد دیسک خود را با این ابزار رمز نگاری نمائید پارتیشن رزرو شده ی سیستم حاوی فایل های ضروری برای راه اندازی کامپیوترتان خواهد بود. این پارتیشن رمزنگاری نمی شود و کامپیوتر شما ابتدا از روی آن بوت شده و سپس اقدام به دیکریپت (decrypt) کردن درایو انکریپت شده ی اصلی  و بوت کردن فایل سیستم رمزنگاری شده ویندوز می نماید.

پس دو کاربرد اصلی برای این پارتیشن وجود دارد اگر قصد دارید از ابزار بیت لاکر استفاده کنید داشتن پارتیشن رزرو شده ی سیستم حیاتی است و همینطور بر روی این پارتیشن فایل های اصلی و حیاتی جهت بوت شدن کامپیوتر شما ذخیره سازی می شود، هر چند شما می توانید این فایل ها را بر روی پارتیشن اصلی که ویندوز را نصب کرده اید نیز ذخیره سازی نمائید.

ویندوز چه زمانی اقدام به ایجاد پارتیشن رزور شده ی سیستم می کند؟

برای ایجاد System Reserved Partition یا پارتیشن رزرو شده ی سیستم توسط ویندوز هفت ۱۰۰ مگابایت فضا و توسط ویندوز هشت ۳۵۰ مگابایت فضا در نظر گرفته می شود و این پارتیشن در حین نصب ویندوز درست در زمانی که موقع پارتیشن بندی هارد دیسک فرا می رسد ایجاد می گردد.

وقتی از رابط گرافیکی مدیریت پارتیشن ها در حین عملیات نصب ویندوز استفاده می نمائید تا از فضاهای اصطلاحاً Unallocated هارد دیسک خود پارتیشن ها را ایجاد کنید پیغامی را دریافت می کنید که در آن به شما گفته شده است جهت اطمینان از عملکرد صحیح تمامی قابلیت های ویندوز، ویندوز ممکن است یک پارتیشن اضافی را برای نگهداری فایل های سیستمی ایجاد کند. سیستم عامل ویندوز به صورت معمول پارتیشن رزرو شده ی سیستم را در فضاهای Unallocated‌ هارد دیسک و قبل از ایجاد پارتیشن سیستمی اصلی ایجاد می نماید.

آیا می توان پارتیشن رزرو شده ی سیستم را حذف کرد؟

در حالت عادی توصیه جدی بر این است که در این پارتیشن هیچ تغییری ایجاد نکنید تا دچار مشکل خاصی نشوید، ویندوز نیز سعی نموده است با اختصاص ندادن نام به پارتیشن مذکور آن را از دید کاربران خارج نماید. بسیاری از افراد شاید تا به امروز حتی از وجود این پارتیشن خبر هم نداشته باشند شما فقط زمانی می توانید پارتیشن رزرو شده ی سیستم را ببینید که از یکی از ابزارهای پارتیشن بندی تحت ویندوز استفاده نمایید.

همانطوری که قبلاً اشاره شد برای کار کردن تمامی قابلیت های ویندوز وجود این پارتیشن ضروری است خصوصاً اگر قصد دارید از ابزار امنیتی و رمزنگاری بیت لاکر استفاده کنید. در ویندوز ویستا یک درایو قبل از رمزنگاری باید چنین پارتیشنی را ایجاد می کرد که دردسرهایی را برای کاربران به دنبال داشت حالا با کمک پارتیشن رزرو و ایجاد شدنش در مرحله ی نصب ویندوز تمامی درایوهای هارد دیسک در هر لحظه آماده ی رمزنگاری توسط بیت لاکر هستند.

اگر نمی خواهید پارتیشن رزرو بر روی هارد دیسک کامپیوترتان ایجاد شود، راه ایده آل این است که در همان اولین گام و در اصل در زمان ایجاد شدنش از پدید آمدنش جلوگیری کنید. برای اینکار به جای پارتیشن بندی هارد دیسک توسط ابزاری که در مراحل نصب ویندوز در اختیار شما قرار می گیرد قبل از شروع نصب سیستم عامل توسط یک ابزار جانبی پارتیشن بندی سیستم را بوت کرده و اقدام به پارتیشن بندی هارد دیسک نمایید، سپس در حین نصب ویندوز کافیست به اینستالر آن بگویید تا سیستم عامل را بر روی کدامیک از پارتیشن هایی که قبلاً ایجاد کرده اید نصب نماید در این شرایط ابزار مدیریت دیسک تعبیه شده در اینستالر ویندوز تلاشی برای تغییر اندازه ی پارتیشن های از پیش ایجاد شده و یا ساخت پارتیشن رزرو نمی نماید.

اینستالر می پذیرد که فضایی برای ایجاد پارتیشن رزرو در نظر گرفته نشده و ویندوز را بر روی پارتیشنی که تعیین کرده اید نصب می کند در نظر داشته باشید که با اینکار شما یک فضای ۱۰۰ مگابایتی یا ۳۵۰ مگابایتی را برای خود خالی نکرده اید و اکنون فایل هایی که قبلاً در این فضا بر روی پارتیشن رزرو ذخیره می شدند در درون پارتیشنی که ویندوز نصب می گردد قرار می گیرند.

البته به جای استفاده از یک ابزار پارتیشن بندی مجزا راه حل دیگری نیز در حین استفاده از ابزار نصب خود ویندوز یا همان ویندوز اینستالر وجود دارد و برای اینکار کافیست این مراحل را دنبال کنید:

• در حین نصب ویندوز برای باز کردن ابزار خط دستور دکمه های Shift + F10 را فشار دهید.
• سپس عبارت diskpart را در ابزار خط دستور تایپ کرده و دکمه ی Enter را بزنید.
• با استفاده از ابزار diskpart در فضای unallocated هارد دیسک خود یک پارتیشن جدید ایجاد کنید. برای مثال اگر روی کامپیوترتان یک هارد دیسک کاملاً جدید و خالی سوار کرده اید و این تنها هارد دیسک کامپیوتر شما است کافیست عبارت select disk 0 را وارد کرده و سپس عبارت create partition primary را وارد کنید تا یک پارتیشن جدید از کل فضای خالی و فرمت بندی نشده هارد دیسک شما ایجاد گردد. اگر میخواهید حجم معینی به این پارتیشن بدهید دستور را به شکل create partition primary size=XX نوشته و به جای حروف X عدد را بر حسب مگابایت وارد کنید. (اطلاعات بیشتر جهت کار کردن با دستور diskpart: ۱ و ۲)

ممکن است امکان حذف کردن پارتیشن رزرو شده ی سیستم بعد از نصب ویندوز نیز وجود داشته باشد ولی به یقین شما نمی توانید بدون دردسر این پارتیشن را حذف کنید چون فایلهای مرتبط به بوت لودر ویندوز بر روی آن ذخیره شده اند و با حذف شدن این پارتیشن ویندوز نمی تواند به درستی بوت و بارگذاری شود. برای حذف پارتیشن یاد شده بعد از نصب ویندوز لازم است فایل های مرتبط به بوت موجود بر روی آن را به پارتیشنی که ویندوز بر روی آن نصب شده است انتقال دهید.

اینکار از آنچه که تصور می شود بسیار دشوارتر است و نیازمند درگیر شدن با رجیستری، کپی کردن تعداد زیادی فایل بین درایوها، به روز رسانی تنظیمات اطلاعات بوت (BCD) و همینطور در ویندوز هشت تبدیل کردن پارتیشنی که ویندوز بر روی آن نصب شده به پارتیشن اکتیو یا فعال است. و البته این تنها تعدادی از مراحل است و هنوز نیازمند غیرفعال و فعال کردن محیط ریکاوری ویندوز خواهید بود و در نهایت باید پارتیشن رزور شده را حذف و یکی دیگر از پارتیشن های خود را با فضای به دست آمده از حذف پارتیشن مذکور بزرگتر نمایید.

ممکن است در اینترنت راهنمایی هایی برای اینکار بعد از نصب ویندوز پیدا کنید ولی ابداً استفاده از آنها توصیه نمی شود زیرا مشکلاتی که احتمالاً در حین طی کردن مراحل مختلف پیدا خواهید کرد و در نهایت ضریب بالای احتمال عدم موفقیت نشان می دهد که این راهنماها برای استفاده منطقی و معقول نیستند.
«حامیم ارتباط، مجری تخصصی پیاده سازی پسیو شبکه های کامپیوتری، برق اضطرا، دوربین مداربسته و چاه ارت»